هنگامی که افراد برای انجام جراحی بینی اقدام می نمایند ، برای انجام جراحی و عوارض ناشی از آن دچار نگرانی می شوند، یکی از این نگرانی ها تاثیر جراحی بینی بر حس بویایی می باشد. خیلی کم پیش می آید که افراد پس از جراحی دچار مشکلات و اختلال در حس بویایی بشوند، با این حال این اختلال موقتی است و در نهایت تا دو ماه پس از جراحی زیبایی بینی بر طرف می گردد. با این مقاله از سایت دکتر بشارتی زاده همراه ما باشید تا سوالاتی که ذهن شما را در خصوص مشغول کرده است ، پاسخ داده شود.
بدن ما چگونه بو را حس می کند؟
بو بعنوان یک حس شیمیایی شناخته می شود. در اطراف ما، محرک های بویایی بسیاری وجود دارد. از جمله آن ها می توان به قهوه، گل های تازه، پرتقال و خیلی چیزهای دیگر اشاره کرد که ملکول های خوشبو را آزاد می کنند. بینی شما، دارای فیلامنت های ریزی می باشدکه در عصب بویایی، برای تشخیص بو، سازمان یافته اند. وقتی ملکول های بو به نورون های گیرنده می رسند، حس بویایی ما تحریک می شود.
بعد از رینوپلاستی ، مجاری بینی ملتهب می شوند، بنابراین جریان هوا در بینی، کاهش می یابد. به دلیل مسدود شدن و گرفتگی مجاری بینی، ملکول های حاوی بو، نمی توانند به گیرنده ها در پایانه های عصبی بویایی برسند. وقتی این گیرنده های تشخیص بو، بویی را ثبت نمی کنند، حس چشایی نیز تحت تاثیر آن، کاهش می یابد. این اتفاق درست مثل زمانی است که شما سرماخورده اید و راه بینی شما اصطلاحاً کیپ شده است و بو و مزه حتی پر ادویه ترین غذاها را نیز احساس نمی کنید.
تاثیر جراحی بینی بر حس بویایی و علل بروز آن
سلول های بویایی در سقف بینی قرار دارند، زمانی که مولکول های بوییدنی به طرف بالا می رسند، منجر به تحریک سلول های بویایی شده و فرد بو را حس می کند. چنانچه در راه رسیدن مولکول های بو ، انسدادی وجود داشته باشد، فرد بو را حس نخواهد کرد. پس از آن که جراحی دماغ انجام می شود، داخل بینی متورم می شود، امکان دارد که این تورم در روند و راه رسیدن بو به سلول های بویایی اختلالی ایجاد نموده و در واقع راه رسیدن مولکول ها را مسدود سازد.
در این صورت هر چه قدر از میزان ورم کاسته شود، کم کم حس بویایی به وضعیت سابق خود بازمی گردد. در این مدت با استفاده از سرم شستشو و شستشوی مرتب داخل بینی کمک می کنید تا در صورتی که درون بینی لخته وجود داشته باشد، از بین برود. در صورت صلاح دید پزشک ، اسپری کورتن برای بیمار تجویز خواهد شد. لازم به ذکر است در برخی از افراد قبل از انجام جراحی نیز فرد دچار اختلالات بویایی است و احتمال دارد به دلیل انحراف بینی باشد که می توان به وسیله جراحی انحراف بینی ، این مشکل را برطرف نمود.
تاثیر جراحی بینی بر حس بویایی چگونه است منفی یا مثبت؟
حس بویایی شما، یکی از مهم ترین حواستان می باشد. این حس به شما احساس خوبی می دهد، شما را از وجود خطر آگاه می سازد و همه این ها بوسیله بینی میلیون دلاری شما که این مسئولیت مهم را بر عهده دارد، انجام می شود. به دلیل این اندازه از اهمیت، بسیاری افراد، نگران این موضوع هستند که آیا در صورت انجام جراحی ، حس بویایی شان تحت تاثیر قرار می گیرد یا خیر. پاسخ به این سوال هم بله و هم خیر است. بخشی از بینی شما که مسئولیت مهم حس کردن بو را بر عهده دارد، در عمق زیادی در سوراخ های بینی شما در نزدیکی چشم هایتان قرار گرفته است. بلافاصله بعد از جراحی رینوپلاستی، تورم در بینی اتفاق می افتد و حس بویایی کاهش پیدا می کند. به علت ارتباط نزدیک دو حس بویایی و چشایی، زمانی که بویایی شما کاهش می یابد، حس چشایی نیز تحت تاثیر قرار می گیرد.
بیشتر افراد، حس بویایی خود را ظرف یک ماه بعد از قرار گرفتن در زیر چاقوی جراحی، دوباره به دست می آورند. بنابراین، اگر نگران تاثیر جراحی بینی بر حس بویایی هستید، اینجا این مژده را به شما می دهیم که در صورت انتخاب یک جراح ماهر و صاحب تجربه، و صحبت با او درباره دغدغه هایتان، می توانید بدون هیچ نگرانی از آسیب دیدن حس بویایی تان، وارد مرحله عمل برای انجام جراحی شوید. بعد از گذشت این مدت نیز به دلیل رفع مشکلات عملکردی بینی تنفس شما بهتر از قبل شده و شما خیلی راحت تر می توانید نفس بکشید. حتی این امکان وجود دارد تا قدرت حس بویایی شما به مقدار بسیار زیادی افزایش پیدا کند. پس تاثیر جراحی بینی بر حس بویایی هم می تواند پیامد های مثبت به دنبال داشته باشد و هم منفی.
حس بویایی ندارم ! حس بویایی بعد از عمل بینی کی برمیگردد؟
با فروکش کردن تدریجی ورم بعد از جراحی بینی ، حس بویایی بهبود می یابد. در بیشتر بیماران، 3 الی 6 هفته برای برگشت حس بویایی، زمان لازم است. در برخی موارد بسیار نارد، از دست رفتن دائمی حس بویایی اتفاق می افتد. البته، این رویداد کاملاً بعید بوده و تا کنون موردی در این خصوص گزارش نشده است. بیشتر بیماران رینوپلاستی، اذعان می کنند که بعد از جراحی ، حس بویایی آن ها بسیار بهتر شده است. علت این امر را می توان به قرار گرفتن مجاری بینی، در موقعیت استاندارد و صاف شدن تیغه بینی نسبت داد.
بازیابی حس بویایی و کاهش خطرات
با توجه به اینکه از دست رفتن حس بویایی به التهاب بینی ارتباط دارد، می توانید اقداماتی را برای کمک به بدن خود در برخورداری از بهترین روند بهبود، انجام دهید. استراحت کنید. مقدار زیادی مایعات بنوشید و از انجام فعالیت هایی که می تواند به بینی شما آسیب بزند، خودداری کنید. برخی از این فعالیت ها، شامل انجام فعالیت های ورزشی مثل بوکس، کشتی و غیره می باشد. البته، باید اشاره کنیم که خطر از دست رفتن دائمی حس بویایی، بسیار کم است و بهترین روش برای به حداقل رساندن این خطرات، انتخاب یک جراح بینی خوب برای انجام عمل رینوپلاستی می باشد. به طور کلی تاثیر جراحی بینی بر حس بویایی به قدری نیست که شما نگران شوید.
احساس بوی بد در داخل بینی طبیعی است؟
یکی دیگر از موارد تاثیر جراحی بینی بر حس بویایی ، احساس بوی بد در داخل دماغ است. حس کردن بوی بد در داخل بینی در طول دو هفته بعد از عمل دماغ ، به دلیل ترشحات و لخته های خون باقی مانده از جراحی اتفاق می افتد و با راهکارهای مربوط به شستشوی بینی یا استفاده از محلول سالین، رفع می شود. اگر بوی بدن داخل بینی برای بیش از 3 ماه ماندگار باشد، باید دنبال علتی غیر از موارد ذکر شده در بالا بگردیم. یکی از علل اصلی بوی بد داخل بینی بعد از جراحی این است که نخ های بخیه غیر جذبی، محل خوبی را برای تجمع میکروب ها و شکل گیری عفونت های میکروسکوپی فراهم می آورند. این عفونت های ریز و میکروسکوپی علاوه بر ایجاد بوی بد در بینی، می توانند باعث بروز مشکلات دیگری نیز شوند. بنابراین شستشوی مرتب داخل بینی و استفاده دوره ای از آنتی بیوتیک ها تحت نظارت پزشک، می تواند یک سپر دفاعی را شکل داده و این مشکل را به طور خودکار درمان کند.
چکار کنیم بوی بد داخل بینی از بین بره ؟؟
همانطور که پیش تر ذکر شد یکی از پیامدهای تاثیر جراحی بینی بر حس بویایی، احساس بوی بد داخل دماغ است که می توان با شستشو این معضل را تا حد زیادی کاهش داد. این امر کمک زیادی به حفظ بهداشت بینی می کند. در ادامه این مقاله به توضیح چند روش صحیح انجام شستشو پرداخته ایم.
- مصرف پماد آنتی بیوتیک باسیتراسین: یکی از محبوب ترین داروهای استفاده شده پس از جراحی بینی است. استفاده از این پماد جلوی بروز عفونت در زخم ها را می گیرد و ساعت ها بخش داخلی بینی را مرطوب نگه می دارد. شما می توانید آن را تا سه روز روی بخیه ها استفاده کنید و پس از آن از کرم های معمولی مثل وازلین بهره بگیرید. در برخی موارد باسیتراسین با نئوماسین و پلی میکسین ترکیب می شود تا احتمال ایجاد اسکار به حداقل برسد.
- تمیز کردن بینی با هیدروژن پروکسید و گوش پاک کن: یکی از رایج ترین روش های پاکسازی خون خشک شده، استفاده از هیدروژن پروکسید است که از یک روز بعد از جراحی می توان آن را به کار گرفت. ابتدا یک گوش پاک کن را به این محلول آغشته کنید و بعد به آرامی وارد سوراخ ها کرده و بچرخانید تا خون خشک شده جدا شود. اگر نگران تاثیر جراحی بینی بر حس بویایی هستید، پس باید در نظر داشته باشید این محلول از عفونت جلوگیری نمی کند و باکتری های بیماری زا را از بین نمی برد. به علاوه فقط زمانی می توان از این متد استفاده کرد که تامپون ها بیرون آورده شده باشند. در نتیجه پیش از هر اقدامی با پزشک خود مشورت کنید.
- محلول و اسپری سالین: اغلب جراحان توصیه می کنند این اسپری روزی چهار بار، به صورت دو پاف در هر حفره بینی استفاده شود. این ماده حفره ها را مرطوب نگه می دارد، ریسک عفونت را کاهش می دهد و از تشکیل لخته های خونی خشک جلوگیری می کند. شما می توانید این محصول را در خانه نیز درست کنید، برای این کار یک قاشق چایخوری نمک را در یک فنجان آب گرم حل کنید و صبر کنید تا خنک شود. سپس آن را در بطری اسپری (که در داروخانه ها موجود هستند) بریزید. سر را به یک طرف خم کنید و محلول را از یک سوراخ وارد بینی کنید. این ماده از راه تنفسی عبور می کند، تمام موانع را از بین می برد و از سمت دیگر خارج می شود.
- تمیز کردن قسمت بیرونی بینی: در مواردی مخاط، خارج بینی سفت می شود و همین موضوع تاثیر جراحی بینی بر حس بویایی را افزایش می دهد. سعی نکنید این ضایعات را با ناخن و ابزارهای دیگر جدا کنید. در عوض باید یک دستمال یا حوله را درون آب گرم خیس کنید و به آرامی روی بینی قرار دهید. گرمای آب این مخاط را نرم می کند و تورم را نیز کاهش می دهد.
نکته: پاکسازی با تکنیک های گفته شده باید تا هشت هفته بعد از رینوپلاستی ادامه داشته باشند. پس از آن می توانید از صابون های بدون بو برای این منظور استفاده کنید.
از دست دادن حس چشایی بعد از عمل بینی
همانطور که می دانید حس چشایی تا حدودی وابسته به حس بویایی می باشد و زمانی که اختلالی در بینی به وجود آید و در نهایت فرد حس بویایی خود را از دست دهد ، حس چشایی نیز مختل خواهد شد یا قدرت خود را تا حد بسیار زیادی از دست می دهد. با توجه به این موارد می توان گفت دو حس چشایی و بویایی ارتباط مستقیمی با یک دیگر دارد ، حس چشایی در اثر رسیدن مولوکول های موجود در هوا که بو را شناسایی می کنند از راه بینی به پشت گلو ، عمل می کند. در صورتی که راه بینی و گلو بنا بر هر دلیل اعم از التهاب بافت های گلو و بینی یا سرما خوردگی مسدود شود بعد از عمل مولکول های هوا دیگر قادر به رسیدن به پشت گلو نیستند که همین مسئله باعث می شود تا بعد از جراحی زیبایی بینی با کاهش قدرت بویایی خود احساس از دست رفتن حس چشایی بعد از عمل بینی نیز داشته باشید.
راهکار های ساده و خانگی برای بهبود حس بویایی
- پرهیز از مصرف مواد غذایی شیرین و سرد در 24 ساعت اول بعد از جراحی
- استفاده از کمپرس یخ برای سرعت بخشیدن به روند کاهش تورم بینی
- پرهیز از مواد غذایی پر ادویه به خصوص فلفل در روز های واپسین برای جلوگیری از گشاد شدن رگ های خونی و افزایش تورم
- مصرف غذاهای نرم و مقوی در روز های ابتدایی مانند سوپ و اسموتی با هدف کاهش تورم و سرعت بخشیدن به روند بهبودی
- پرهیز از مصرف نوشیدنی های الکلی
- خودداری از وارد کردن فشار به بینی و همچنین فین کردن بعد از جراحی به مدت سه هفته
